«نماینده» / «هیدرولیک و مهندسی هیدرولوژی»   را در دانشگاه دولتی در مقطع دکترا خوانده و در مدت ۵۰ ماه رئیس دانشگاه بودنش به عنوان یکی از ۵ رئیس برتر دانشگاه‌های کشور انتخاب شد.

او با حضور در ائتلاف بزرگ اصولگرایان در انتخابات مجلس دهم شرکت کرده و در نهایت با کسب ۷۰ درصد آرا به عنوان نماینده مردم کاشان، آران و بیدگل راهی خانه ملت شد.

وی هم اکنون عضو فراکسیون ولایی و کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی است. ضمن اینکه از سوی این کمیسیون برای حضور در کمیسیون تلفیق بودجه ۹۸ انتخاب شد.

سید جواد ساداتی نژاد ۴۶ ساله با بیان اینکه بودجه دانشگاه‌ها به‌طور متوسط ۱۳.۷ درصد افزایش داشته از اینکه بودجه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری کاهش ۴۱ درصدی رشد منفی دارد انتقاد کرده و این اقدام را از حرکت‌های اشتباه دولت می‌داند که ضررهای جبران ناپذیر مانند به خطر افتادن جایگاه علمی ایران را در سطح جهانی در پی داشته باشد.

او می‌گوید: آخرین بخشی که باید برای کاهش اعتبار مالی آن به سراغش برویم علم و فناوری است که در شرایط فعلی کشور و تحریم‌های ظالمانه می‌تواند به ارتقا تولید و استمرار صنعت و افزایش اشتغال کمک کند؛ این حوزه و فعالیت‌های شرکت‌های دانش بنیان است.

این نماینده مجلس درباره حذف یارانه ثروتمندان معتقد است بارها به دولت زمان و مهلت دادیم که متاسفانه این موضوع را اجرایی نکرد ولی حالا که خود دولت این اقدام را به استانداران واگذار کرده؛ به شرطی که منجر به حذف افراد متمول در شهرستان‌ها به این دلیل که درآمد و ثروت‌ افراد قابلیت رصد بهتری دارد صورت گیرد مثمرثمر است ولی اگر با دقت و حساسیت لازم در حین اجرا، به آن نگریسته نشود می‌تواند منجر به بروز اعتراضات و آسیب‌هایی شود.

ساداتی نژاد با اشاره به اعتراضات مردم و نمایندگان برخی استان‌ها با موضوع آب خاطرنشان کرد: اگر نگاه جغرافیایی به حوزه‌های آبی داشته باشیم، نتیجه‌اش اتفاقات حوزه زاینده‌رود خواهد بود که هر کسی از نگاه خود به آن نگاه می‌کند این در حالی است که مدیریت به هم پیوسته و یکپارچه به منابع آبی و حوزه‌های آبخیز یگانه راه حل رفع چالش‌هاست.

وی درباره آتش سوزی‌های مدارس گفت: باید مردم و خیرین با کمک به دولت یکبار برای همیشه مشکل گرمایشی ۱۰۸ هزار کلاس را مرتفع کنند هر چند که برای بازسازی مدارس تخریبی هم ۹۰ هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز است.

این عضو فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس درباره رفتار همکار خود در مجلس که در گمرک روی داده می‌گوید: هر رفتاری که خلاف عرف و اخلاق باشد با این پیش شرط که مهم نیست از سوی چه کسی است، مورد تأیید نبوده و انتقاد به آن وارد و محکوم است ضمن اینکه هر چه مسئولیت‌ افراد بالاتر باشد این امر ناپسندتر جلوه می‌کند. نسبت ناروا دادن، ناسزا گفتن و استفاده از الفاظ رکیک و نادرست از سوی هر کسی غلط بوده و قابل دفاع نیست.

متن کامل مصاحبه با سید جواد ساداتی‌نژاد را در ذیل بخوانید:

‌*** ارزیابی شما از کلیات بودجه سال ۹۸ چیست؟

ساداتی‌نژاد: بودجه چند روزی است که به مجلس شورای اسلامی تقدیم شده و جوانب آن در کمیسیون‌های مختلف در حال رصد است. عملا از این هفته می‌توان نظرات دقیق‌تری را درباره لایحه بودجه سال آینده ارائه کرد، اما در حوزه تخصصی علم و فناوری ‌که به کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی مربوط می‌شود، نگرانی ویژه‌ای در خصوص بودجه سال ۹۸ وجود دارد. اگر بخواهیم با عدد و شاخص ‌در این خصوص نظراتمان را بیان کنیم، ‌متوجه می‌شویم که باید به بودجه‌های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و همچنین معاونت‌ علم و فناوری ریاست جمهوری عنایت ویژه‌ای داشت.

هم‌اکنون در بودجه سال آینده وزارت ‌علوم به‌طور متوسط ۱۳.۷ درصد شاهد افزایش بودجه آن هم در بخش دانشگاه‌ها است، این در حالی است که ما شاهد افزایش قیمت‌ها و تورم‌ هستیم، ضمن این‌که در بخشی از فعالیت‌های دانشجویی شاهد افزایش ۶۰ تا ۷۰ درصدی برخی هزینه‌ها هستیم‌ که می‌تواند به حوزه‌های دانشجویی نظیر غذا و مسائل رفاهی آسیب بزند، لذا به صراحت می‌توانم بگویم که این افزایش ۱۳.۷ درصدی بودجه دانشگاه‌ها آن هم به طور متوسط می‌تواند در مجموع مشکل‌زا بوده و چالش‌آفرین باشد.

انتقاد از کاهش ۴۱ درصدی بودجه معاونت علمی و فناوری

افزایش بودجه پژوهشگاه‌ها هم به‌طور میانگین ۱۶ درصد برای سال آینده در نظر گرفته شده است، البته ما شاهد افزایش بودجه ۴۰ درصدی بخش پژوهش‌ و فناوری هم هستیم.

‌دولتمردان می‌گویند بودجه پارک‌های علم و فناوری برای سال آینده ۷۲ درصد رشد داشته است و این در حالی است که بودجه امسال آنها ۱۵۲ میلیارد تومان بوده که سال آینده به ۲۶۵ میلیارد تومان رسیده و این رقم کوچک با افزایش این میزان رقم بزرگی را نشان می‌دهد اما در بحث پاداش پایان خدمت وزارت علوم افتی را شاهد هستیم که می‌تواند مشکل ایجاد کند.

در حوزه فعالیت‌های فرهنگی کمترین میزان رشد را در وزارت علوم، آن هم به میزان ۴.۵ درصد رشد داریم‌ که به نظر می‌رسد در بخش اعتبارات فرهنگی در این وزارتخانه عنایت ویژه‌ای نبوده‌ است، همچنین در حوزه فعالیت‌های فوق برنامه هم بودجه سال آینده این بخش متأ‌سفانه ۱۲ درصد کاهش یافته و حکایت از رشد منفی است که می‌تواند فعالیت‌های ورزشی و دانشجویی را تحت تاثیر قرار دهد.

لزوم توجه به اقتصاد دانشجو و معیشت آنها

رشد بودجه صندوق رفاه دانشجویان برای سال آینده هم ۱۰ درصد است، در حالی که یکی از جاهایی که می‌تواند در حوزه اقتصادی به دانشجو و معیشت آن کمک‌کند همین صندوق است. قاعدتا در شرایط فعلی که وضعیت اقتصاد خراب است باید حمایت‌ها از این بخش بیشتر از این حرف‌ها باشد.

‌در مجموع نمایندگان مجلس تلاش دارند حین بررسی بودجه سال آینده، با بررسی بودجه این بخش‌ها، حمایت‌های لازم را انجام دهند.

‌در حوزه معاونت علم و فناوری ریاست جمهوری وضعیت بودجه سال آینده بسیار بد است ‌به طوری که ۴۱ درصد اعتبارات آن برای سال ۹۸ کاهش پیدا کرده است، در حالی که بسیاری از موضوعات شرکت‌های دانش‌بنیان و مباحث نوین و تکنولوژی‌های برتر در این معاونت تعریف می‌شود.

کاهش ۴۴ درصدی بودجه توسعه سلول‌های بنیادی

‌با آن‌که جمهوری اسلامی ایران در بخش نانو رتبه چهارم جهان را در اختیار دارد و ‌نگاه ویژه‌ای به این بخش داشته‌ایم اما این کاهش ۴۱ درصدی بودجه آنها، می‌تواند جایگاه جهانی ایران را به خطر بیندازد. همچنین در صندوق حمایت از پژوهشگران هم ۴۱ درصد بودجه سال ۹۸ کاهش پیدا کرده است. بودجه پارک علم و فناوری پردیس که شرکت‌های دانش‌بنیان در آن مستقر هستند، ۱۸ درصد کاهش اعتبار دارد. کاهش اعتبار ستاد «بیو» هم ۳‌۹ درصد است. ‌در حوزه توسعه سلول‌های بنیادی هم شاهد کاهش ۴۴ درصدی بودجه آنها هستیم.

فعالیت‌های بنیاد ملی نخبگان هم که در زمینه حمایت از نخبگان، کمک به آنان و پرداخت حقوق این افراد است شاهد کاهش بودجه برای سال آینده است در حالی که بودجه این بنیاد ۳۹ درصد کاهش پیدا کرده است. بودجه ستاد توسعه فناوری‌های نوین هم ‌۴۲ درصد کاهش اعتبار داشته است.

در مجموع کاهش اعتبارات معاونت علم و فناوری می‌تواند مشکل‌زا باشد، هر چند که می‌دانیم در شرایط تحریمی به بودجه نگاه شده است و تعدیل‌هایی در این خصوص وجود دارد، اما بهتر بود ‌این کاهش اعتبارات به سمت کاهش هزینه‌های دولت و وزارتخانه‌ها سوق پیدا می‌کرد. این‌که ما باید در سال آینده شاهد کاهش اعتبار بخش‌های مختلف لایحه‌ باشیم قابل فهم است اما اینکه یکباره به سراغ کاهش اعتبارات معاونت علم و فناوری ریاست جمهوری برویم، اشتباه است ضمن اینکه این کاهش آن هم در بخش علم و فناوری کشور باشد از نظر نمایندگان مجلس قابل قبول نیست. ‌

وقتی بودجه دچار مشکل است و مشکل اعتبارات داریم، جامعه هوشمند باید به سمت کاهش اعتبارات جاری و اعتبارات هزینه‌ای برود و به اعتبارات بخش علم و فناوری دست نزند.

علم در دنیا منجر به افزایش قدرت‌ شده ولی ما بودجه آنرا کاهش داده‌ایم

اگر بخواهیم‌ در هر جامعه‌ای اولویت‌بندی کنیم آخرین چیزی که باید به سمت کاهش بودجه آن رفت، بخش علم و فناوری است؛ چراکه تولیدات این بخش می‌تواند منجر به تولید قدرت و ثروت شود.

کشورهایی که در دنیا ‌در بخش علم و فناوری قدرت و استیلای خاصی دارند و به زیر مجموعه خود ظلم می‌کنند بر اساس همین دانش و تکنولوژی برترشان ‌به دیگران است؛ چرا که علم و فناوری آنها منجر به ثروت شده ‌و ثروت برای آنها هم در نهایت منجر به افزایش قدرت آنها شده است و می‌کوشند در تعاملات‌ جهانی‌ به دیگران ظلم کنند، ‌ دولت بهتر بود در بخش کاهش اعتبارات به سمت علم و فناوری نمی‌رفت؛ چراکه در بخش علم و فناوری و نگاه ویژه به آن می‌توان افزایش اشتغال و ثروت در کشور را در پی داشته باشد، برخی از این شرکت‌های دانش بنیان که بر پایه اینترنت و فضای مجازی به جامعه خدمت‌رسانی کرده و کار آنها توسعه هم پیدا کرده است بر مبنای فعالیت‌های شرکت‌های دانش بنیان بوده و از سوی مردم مورد استقبال قرار گرفته است اما اینکه دولت به سمت کاهش بودجه بخش علم و فناوری کشور برود به هیچ وجه توجیه‌پذیر نیست.

فارس‌: دلیل رویکرد دولت به سمت کاهش اعتبارات علم و فناوری کشور چیست؟

‌ساداتی نژاد: متأسفانه نمی‌توان در این خصوص دلیلی را بیان کرد و بیشتر به نظر می‌رسد نگاه سلیقه‌ای و شخصی به این موضوع منجر به کاهش اعتبارات معاونت علم و فناوری کشور شده است؛ چراکه هیچ عقل سلیمی نمی‌پذیرد، وقتی کشور در حال فعالیت‌های مؤثر و ویژه در بخش علم و فناوری است، بودجه معاونت علم و فناوری که ناظر بر این کارهاست شاهد کاهش اعتبار حدود ۵۰ درصدی باشیم.

پررنگ شدن تولید و اشتغال دلیل رفت و برگشت بودجه به مجلس بوده

معتقدیم که بودجه باید در شرایط تحریمی بسته شود، ولی کاهش بودجه علم و فناوری را نمی‌پذیریم و به نظر می‌رسد دولت در این بخش اشتباه خاصی را کرده است و دولت نباید کاهش بودجه را به سمت علم و فناوری می‌برد.

با آن‌که وقتی لایحه بودجه دولت به مجلس ارائه می‌شود، خیلی نمی‌توان آن را تغییر داد اما تمام تلاش نمایندگان مجلس برای اصلاح این رویه و حمایت از علم و فناوری کشور است، هرچند که انتظارمان از دولت رشد بودجه علم و فناوری برای سال آینده است و معتقدیم این عنایت می‌تواند مشکل اشتغال کشور را حل کند.

دلیل اصلی‌ رفت و برگشت بودجه در مجلس از سوی دولت عنایت ویژه به تولید و اشتغال و پررنگ‌تر شدن این بخش بوده است. در این بخش همگان می‌دانند که اشتغال در بخش فناوری‌های نوین وجود دارد، اما وقتی ما شاهد کاهش اعتبار حدود ۵۰ درصدی بودجه معاونت علم و فناوری در این رفت و برگشت بودجه به مجلس هستیم و این تفاوت نسبت به لایحه اول وجود دارد، به نظر می‌رسد دولت تصمیمی اشتباه در این خصوص گرفته است.

*** فضای کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس درباره بودجه حوزه‌های مربوطه چگونه است؟

‌ساداتی‌نژاد: نگاه اعضای این کمیسیون به بودجه‌های حوزه‌های مربوطه کاری با آن به هیچ وجه جناحی و سیاسی نیست؛ چراکه علم و فناوری کشور و توسعه آن از جمله بخش‌هایی است که همه سطوح جامعه به آن نگاه ویژه دارند و بعید می‌دانم کسی در کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس نگاه متفاوتی به این بخش داشته باشد و این نگرانی نسبت به کاهش بودجه این بخش‌ در بین همه اعضا موجود است.

***‌ آیا پیشنهاد شاخصی برای افزایش بودجه دانشگاه‌ها برای سال آینده دارید؟

ساداتی‌نژاد:‌ من پیشنهاداتی را برای مطرح کردن در صحن علنی مجلس، کمیسیون تلفیق و کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی دارم که این پیشنهادات در حوزه‌های دانشجویی، رفاهی و فوق برنامه دانشگاه‌ها ناظر به مشکلات اقتصادی است، ضمن این‌که باید بودجه‌های بخش صندوق رفاه دانشجویان با توجه به مشکلات معیشتی دانشجویان تقویت شود، همچنین در بخش معاونت علم و فناوری حداقل بودجه این بخش با توجه به اشتغال‌های ایجادشده با استفاده از تکنولوژی‌های جدید و فناورانه این است که بودجه این بخش همانند بودجه سال جاری دیده شود.

‌***‌ پیشنهاد خاصی در بخش آموزشی و پژوهشی دانشگاه‌ها دارید؟

ساداتی‌نژاد: پیشنهادی مدنظر داریم که آنرا در کمیسیون آموزش و تحقیقات دنبال خواهیم کرده و مربوط به تقویت بودجه بخش‌های فوق برنامه و رفاهی دانشجویان است، ضمن این‌که عنایت ویژه‌ای هم به صندوق رفاه دانشجویان داریم؛ چراکه تاثیر این بودجه مستقیما به وضعیت رفاه و معیشت دانشجویان بازمی‌گردد و بنا داریم اعتبار آنرا افزایش دهیم.

می‌کوشیم افزایش ۱۰ درصدی بودجه صندوق رفاه دانشجویان که در لایحه فعلی بودجه سال ۹۸ از سوی دولت وجود دارد را به ۳۰ درصد ارتقا دهیم که با این کار شرایط رفاهی و معیشتی دانشجویان مطلوب‌تر خواهد شد. البته متاسفانه در بخش بودجه فوق برنامه دانشجویی هم شاهد کاهش ۱۲ درصدی هستیم ولی بنا داریم  این بودجه را به سقف بودجه سالجاری بازگردانیم تا کاهشی را در این موضوع نداشته باشیم.

ضربه به جایگاه چهارم ایران در نانوی جهان با کاهش بودجه ۴۲ درصدی

‌در معاونت علم و فناوری هم بنا داریم با پیشنهادات صورت‌گرفته، ‌ اعتبارات این بخش را به بودجه سال جاری (۹۷)‌ بازگردانیم و کاهش اعتبارات را شامل این بخش نکنیم و بنا داریم کاهش ۴۱ درصدی بودجه سال آینده را حذف کرده و به بودجه سالجاری برسانیم‌ تا کارها و فعالیت‌های این بخش همچنان طبق روند خود پیش برود، هر چند که می‌دانیم تورم سال جاری با توجه به بودجه آن منجر به کاهش فعالیت‌های علم و فناوری کشور خواهد شد. ضمن اینکه ‌کاهش ۴۱ درصدی بودجه علم و فناوری کشور یعنی ضربه جدی به حوزه این بخش و ضرر جبران‌ناپذیر در آن.

با توجه به جایگاه  چهارم ایران در بخش نانوی جهان، این کاهش ۴۲ درصدی می‌تواند به جایگاه کشورمان در عرصه دنیا ضربه زیادی بزند.

***‌ ‌البته بودجه ابعاد دیگری هم دارد مانند توجه به معیشت مردم بخصوص اقشار کم درآمد؛ برخی از نمایندگان معتقدند که دولت بر بازار نظارت دقیقی ندارد و همین باعث افزایش قمت کالاها حتی در زمان کاهش قیمت دلار شده است. نظر شما چیست؟

ساداتی‌نژاد:‌ ‌مجلس در بودجه سال ۹۷ در خصوص افزایش حامل‌های انرژی نگاه ویژه‌ای داشته و به همین دلیل مانع افزایش آن و مالیات‌ها شده است؛ البته در بخش حذف یارانه‌ها هم چنین نگاهی داشتیم؛ چرا که معتقدیم نمایندگان در حوزه‌های انتخابیه کاملا با مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم آشنا بوده و در حقیقت آنها لبه انتقادات مردم و حاکمیت هستند.

در بودجه سال ۹۸ یکی از مواردی که نمایندگان ملت به آن حساس بوده و بنا دارند توجه ویژه به این موضوع داشته باشند، نگاه ویژه آنان به معیشت و اقتصاد مردم است، این در حالی است که دولت در بودجه سال ۹۸ بنای افزایش ۱۱ درصدی مالیات‌ها را دارد، اما می‌کوشیم با مسائلی که مستقیما با معیشت جامعه ارتباط مستقیم دارد نگاه فوق‌العاده داشته و افزایش فوق‌العاده‌ای را در این بخش تصویب نکنیم.

*** آخرین وضعیت حذف یارانه چگونه است؟

ساداتی نژاد: در بودجه ۹۸ بحث یارانه‌ها به استان‌ها واگذار شده است که باید از ۲ جنبه مثبت و منفی به آن نگاه کرد. وقتی ما هدفمند کردن یارانه‌ها و سوق دادن آن به سمت دهک‌های مستضعف و پایین جامعه را دنبال می‌کنیم معنایش آن است که استان‌ها باید در این موضوع مشارکت کنند، ولی اگر در این بخش عملکرد مناسبی نداشته باشیم و به صورت متمرکز نسبت به آن عمل نکنیم، این موضوع می‌تواند مشکلاتی را ایجاد کند ولی ما با ارجاع حذف یارانه‌ها به استان‌ها می‌کوشیم این مسائل را به درون استان‌ها ارجاع دهیم.

عدم مدیریت لازم در حذف یارانه ثروتمندان مشکلات ایجاد می‌کند

وقتی استانداران نسبت به حذف یارانه‌ها توجیه شوند، راحت‌تر می‌توان این کار را پیش برد؛ چرا که با نگاه مرکزی نسبت به این موضوع اجرای این موضوع بسیار سخت است و حتی اگر استان‌ها بتوانند حذف یارانه افراد ثروتمند را به شهرستان‌ها ببرند، ‌ عملا اجرای آن، تفکیک افراد و خانواده‌ها و ذیحق‌ها سخت‌تر است، ضمن این‌که اجرای این سیاست به‌ طور کلی مثبت است که با توجه به اینکه در پرداخت یارانه‌ها به افراد در شهرستان‌ها و استان‌ها شناخت بهتری وجود دارد بسیار بهتر است، ولی اگر مدیریت لازم و همراهی مناسبی در حذف یارانه‌های ثروتمندان وجود نداشته باشد، طبیعتا مشکلاتی ایجاد خواهد شد.

*** ‌بعضی افراد ممکن است نگاه سیاسی به موضوع حذف یارانه‌ها داشته باشند، به طوری که برخی استانداران ممکن است با نمایندگان مجلسی که همراه دولت هستند، در خصوص حذف یا اعطای یارانه سخت‌گیری بیشتری داشته باشند، آیا موافق این موضوع هستید؟

‌ساداتی‌نژاد:‌ ‌مدیریت حذف یارانه ثروتمندان باید بسیار دقیق انجام شود، اما رعایت جوانب دیگر می‌تواند بستر بروز اعتراضات را فراهم کند، لذا واگذاری این موضوع به استان‌ها و شهرستان‌ها، خرد و کوچک کردن این مسئله و پروژه آن می‌تواند منجر به حل آن شود، هر چند که دولت در این سال‌ها قانونی را در اختیار داشته که نتوانسته این تفکیک را انجام دهد و اقشار کم‌درآمد را از ثروتمندان جدا کند.

روند تعریف‌شده برای حذف یارانه ثروتمندان در استان‌ها و شهرستان‌ها خوب است ولی باید دقت لازم را در خصوص  عوارض و نقاط انحرافی اجرای آن داشت، همچنین ممکن است اجرای این موضوع موجب بروز برخی اعتراض‌ها شود، اما اگر هوشمندانه نسبت به اجرای این موضوع عمل کنیم، دولت می‌تواند یارانه ثروتمندان را حذف کرده و به افراد ذیحق دهد.

*** آقای دکتر! اگر اجازه می‌دهید به موضوع آب هم که یکی از مسائل روز کشور است، بپردازیم. مشکل آب مربوط به یک استان و چند استان نبوده و مربوط به کل ایران است. آیا راه حلی برای برون‌رفت از مسائل مربوط به آب کشور وجود دارد. ‌

ساداتی‌نژاد:‌ ‌با توجه به اینکه تجربه خشکسالی در کشور داریم و به سمت تغییر اقلیم در کشور می‌رویم و شرایط در پیش روی کشور از نظر منابع آبی مطلوب نبوده و حتی دور نمای مثبتی نسبت به رفع این خشکسالی وجود نداشته و رشد تولیدات صنعتی و افزایش گازهای CO۲ و گرمایش در کره زمین وجود دارد لذا مدیریت مصرف می‌تواند حائز اهمیت باشد.

مشکل فعلی کشور در حوزه آب به مدیریت مصرف بازمی‌گردد که باید با عنایت ویژه در حوزه آب شرب، آب صنعتی و آب کشاورزی این مشکل حل شود و تا زمانی که این مدیریت مصرف را حل نکنیم، مشکل آب کشور حل نخواهد شد.

مدیریت به هم پیوسته و یکپارچه راه‌حل مشکلات حوزه‌ آب کشور

مشکل کم‌آبی در کشور چند وجهی است و حتی تا چند سال گذشته نگاه سیاسی به این مقوله وجود نداشت. این در حالی است که آب در حوزه سیاسی ایران و دنیا نقش ویژه‌ای دارد و در بسیاری از چالش‌ها و نزاع‌های داخلی کشورها و بین کشورها نقش‌آفرینی می‌کند.

حوزه‌های آبخیز در داخل کشورمان که عموما بزرگ و بین چند استان مشترک است و اگر نگاه جغرافیایی به این حوزه‌های آبی داشته باشیم، نتیجه‌اش اتفاقات حوزه زاینده‌رود است که هر کسی از نگاه خود به آن حوزه آبی به صورت جزیره‌ای نگاه می‌کند، اما در دنیا امروزه مدیریت آب و حوزه‌های آبخیز به صورت به هم پیوسته و یکپارچه است، به طوری که جدا از اینکه یک حوزه آبخیز رودخانه‌ای بین چند استان مشترک است اما باید تحت یک مدیریت واحد، مرکزی و ملی هم قرار داشته باشد، لذا هم منافع بالادست و پایین دست به صورت مشترک دیده می‌شود. در مجموع جدیدترین مدیریت منابع آب و رفع چالش‌های این موضوع، مدیریت به هم پیوسته ملی است.

بحثی که در خصوص منابع آب زاینده‌رود و حتی استعفای نمایندگان استان اصفهان مطرح بود، مربوط به مصالح یک استان نبود، هر چند تفسیرهایی در این خصوص صورت گرفته است. ستاد مدیریت زاینده‌رود فقط مربوط به استان اصفهان نبوده و همه استان‌های ذی‌نفع و ذی‌مدخل این حوزه یعنی استان چهارمحال و بختیاری و استان اصفهان باید در این مدیریت یکپارچه سهیم و دخیل باشند.

انتقاد از نگاه منفعتی افغانستان به آب هیرمند و بی توجهی به پایین دست

در بسیاری از شهرها در مرکز ایران مشکل بی‌آبی و بحران داشته و حتی در تابستان قطعی آب داشته‌ایم و اگر مدیریت مصرف آبی را در منابع آبخیز نداشته باشیم به مشکل برمی‌خوریم. سد زاینده‌رود در سال گذشته در همین موقع ۲۳۰ میلیون مترمکعب آب داشته است در حالی که هم‌اکنون این میزان به ۱۳۲ میلیون مترمکعب آن هم با توجه به همه بارش‌های صورت گرفته سالجاری است و این یعنی هشدار. به همین دلیل باید با دقت و هوشمندی درباره مدیریت این منابع آب نگاه کرد.

مشکلات زیادی بین قرقیزستان، ازبکستان و تاجیکستان بر روی رودخانه آمودریا تا دریاچه آرال درباره آب وجود دارد، همچنین بین ایران و افغانستان در خصوص حقابه رودخانه هیرمند هم مشکلات فوق‌العاده عدیده‌ای در استان سیستان و بلوچستان وحتی نابودی کشاورزی در این استان وجود دارد که البته همه این مسائل به عدم مدیریت یکپارچه بازمی‌گردد؛ چرا که متاسفانه کشور بالادستی با نگاه خود به منابع آبی نگاه می‌کند و کاری به اتفاقات پایین‌دست ندارد.

*** آیا دستگاه‌های داخلی بخصوص در حوزه دیپلماسی هم در حوزه منابع آبی ضعیف عمل کرده‌اند؟

ساداتی‌نژاد: حوزه دیپلماسی باید در خصوص دیپلماسی آب نگاه ویژه‌تری می‌داشت؛ این در حالی است که برخی افراد آب را یکی از موضوعات صلح می‌دانند. در حالی که در حوزه داخلی کشورمان یک حوزه آبخیزی می‌تواند بین چند استان مشکلاتی را ایجاد کند، این حوزه آبخیزی وقتی بین‌المللی شود آن چالش هم در همین سطح خواهد بود. ضمن اینکه هم اکنون بین ترکیه، سوریه و عراق چالش‌های آبی با اثرات بین‌المللی وجود دارد.

احداث بزرگترین سد دنیا در ترکیه حیات ۳ کشور را به خطر می‌اندازد

در ترکیه طرحی به نام گاپ برای احداث بزرگ‌ترین سد جهان در ترکیه به نام آتاتورک با گنجایش آب ۴۸ میلیارد مترمکعب است که حجم آن به اندازه تمام سدهای فعلی ایران است و اگر این طرح بر روی رودخانه‌های دجله و فرات اجرا شود، منطقه بین‌النهرین نابود خواهد شد.

در زیر پوست فعالیـت‌ها و اقدامات تروریستی و تکفیری داعش در منطقه، ترکیه به حجم کار بالا اجرای این طرح را پیش برده است و جالب‌تر آنکه عموم پیمانکاران این طرح هم اسرائیلی است و در نهایت منجر به خشکسالی فراوان در عراق و سوریه و افزایش ریزگردهایی که به ایران می‌آید خواهد شد و البته حیات در استان خوزستان را هم تهدید خواهد کرد.

رئیس جمهور نادان رژیم صهیونیستی هم در این خصوص مصاحبه‌ای کرده و پیغامی را به مردم ایران داده است. این موضوع نشان‌دهنده آن است که جایگاه آب و تأثیرگذاری آن تا کیلومترها آن طرف‌تر موجب واکنش نخست‌وزیر دشمن جمهوری اسلامی می‌شود و با حالتی دلسوزانه به دنبال ایجاد چالش در این خصوص است که البته جواب این فرد کاملا مشخص و واضح است؛ چرا که رژیم صهیونیستی که خود عامل ایجاد چالش در حوزه آب است، به دنبال دلسوزی برای دیگران است ولی اگر آنها به دنبال دلسوزی برای دیگران هستند بهتر است پایشان را از پروژه گاپ بیرون بکشند چرا که میلیون‌ها نفر تحت تاثیر بی‌آبی و آوارگی این پروژه قرار خواهند گرفت.

باید به سمت استفاده از فناوری‌های نوین در حوزه آب برویم

یکی از دلایل اشغال بلندی‌های جولان توسط رژیم صهیونیستی هم موضوع آب است؛ اختلافات آنها با اردن هم درباره آب است. باید در کشورمان درباره خصوص مدیریت مصرف کارهای جدی انجام دهیم، ضمن اینکه باید در حوزه فناوری‌های نوین در موضوع آب کارهای فراوانی صورت گیرد که در همین راستا بحث آب‌های ژرف و یونیزاسیون آب‌های پایین، ‌ باروری ابرها موضوعات مهمی است که باید در این مسیر گام برداریم.

*** ‌بحث انتقال آب دریای خزر و یا اصولا شیرین کردن آب و انتقال آن به فلات مرکزی تا چه حدی قابلیت اجرا دارد؟

ساداتی‌نژاد: شیرین کردن آب‌های دریا هم از سوی دولت‌ها انجام می‌شود و با توجه به اینکه کشورهای حاشیه خلیج فارس که منابع آبی ندارند، ‌ از این طریق به دنبال تأمین آب شرب هستند البته چنین روشی هم در سطح یک دنیا در حال پیگیری است. هزینه‌های تصفیه آب و شیرین سازی آب بسیار بالاست، ضمن اینکه شیرین‌سازی آب دریا برای حوزه صنعت و تجاری و شرب اقتصادی است ولی برای کشاورزی اقتصادی نیست. اتفاقا در جنوب کشورمان که دسترسی به آب‌های آزاد وجود دارد، این اتفاق می‌تواند رخ دهد.

در زمینه انتقال آب به جنوب کرمان هم پروژه‌ایی در حال انجام است. در مناطق مرکزی کشورمان که دسترسی به منابع آبی شور وجود دارد هم می‌توانیم از خلیج فارس آب را به مناطق مرکزی کشورمان نظیر اصفهان و یزد منتقل کنیم که البته هزینه‌های بالایی دارد و بهتر است به جای این کار آب شور همین مناطق را شیرین کنیم، ضمن اینکه این آب‌ها عموما تجدیدپذیر بوده و قابلیت استفاده را دارد و اگر این کار را نکنیم از دسترس خارج خواهد شد. ‌

نظریه مالتوس درباره امنیت غذایی است به قحطی زیاد در دنیا اشاره دارد؛ چراکه جمعیت به صورت تصاعدی رشد کرده و غذا برای آنها وجود ندارد و این قحطی موجب از بین رفتن زمین خواهد شد، ولی علم و فناوری و مکانیزاسیون کشاورزی، اصلاح نباتات، بذرهای جدید، سموم دفع آفات نباتی می‌تواند در این مسیر کمک کند، به‌طوری که‌ یک تن محصول کشاورزی که در زمینی کشت می‌شود می‌تواند با استفاده از این روش  به برداشت ۳ تن محصول نهایی منتج شود.

لزوم حرکت در مسیر استفاده از نانوغشاها، نانوفیلترها و شیرین سازی آب‌

با استفاده از این روش‌ها می‌توانمی محصولات را ۲ برابر می‌کند، ضمن اینکه آبی که در ۵ هکتار توزیع می‌شود هم با استفاده از این روش‌ها به ۱۰ هکتار برسد. یکی از بحث‌هایی که جدی بوده و لبه علم است، استفاده از علم و فناوری برای حل مشکل آب است؛ این در حالی است که در منابع علمی قدیمی به این کره خاکی، کره آبی می‌گویند؛ چرا که ۷۱ درصد مساحت این کره را آب تشکیل داده است، اما مدیریت عدم مصرف ما را به اینجا رسانده است ضمن اینکه باید با استفاده از روش‌های اقتصادی شیرین‌سازی آب صورت بگیرد. ‌

نانوفناوری می‌تواند برای رفع این معضل کمک‌حال بشر باشد و اگر از نانوغشاها و نانوفیلترها بتوانیم استفاده کنیم، در آن صورت شیرین کردن آب ارزان شده که منجر به رفع چالش کم‌آبی خواهد شد.

نانوغشاها و نانوفیلترها لبه علم و تکنولوژی در حوزه آب محسوب می‌شود و هم‌اکنون تحقیقات گسترده‌ای در این خصوص در حال انجام است تا بتوانند شیرین سازی آب را اقتصادی کنند. هم‌اکنون آب در مناطق جنوبی ایران، جزایر کشورمان و حاشیه خلیج فارس شیرین می‌شود، اما اقتصادی بودن این شیرین‌سازی برای استفاده ‌شرب‌ اصلا اهمیتی ندارد، ولی وقتی از این شیرین‌سازی برای استفاده در حوزه کشاورزی بخواهیم استفاده کنیم، این موضوع اهمیت پیدا کرده و صرفه اقتصادی آن مورد توجه قرار می‌گیرد. ‌

شیرین سازی آب با استفاده از انرژی خورشیدی و فتوسل

استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و نو نظیر انرژی خورشیدی برای تولید برق در بسیاری از مناطق ایران به ویژه مناطق مرکزی اهمیت بالایی دارد، به طوری که در منطقه کاشان بیش از ۱۰ ساعت در طول روز آفتاب زیاد دارد که به طور میانگین ۳۰۰ ساعت آفتاب در ماه می‌شود، این در حالی است که عدم توسعه این علم و فناوری به گران بودن آن بازمی‌گردد.

استفاده از انرژی‌های فسیلی به دلیل ارزان بودنشان مورد توجه قرار گرفته‌اند ‌و اگر بتوانیم این فتوسل ‌را ارزان‌تر کنیم که هم‌اکنون با استفاده از نانوفناوری در حال انجام است‌ و بتوانیم در هر جا آن را نصب کرده و بازدهی آن را بالا ببریم و از ۱۴ درصد فعلی آن را ارتقا دهیم، ‌در آن صورت انقلابی ایجاد شده و همگان به سمت استفاده از این انرژی سوق پیدا خواهند کرد.

وقتی اصلاح نباتات در حوزه کشاورزی صورت گرفت، نظریه مالتوس کنار گذاشته شد؛ چراکه با مکانیزاسیون کشاورزی، آبی که قبلا به یک هکتار داده می‌شد با استفاده از این فناوری به ۵ هکتار داده می‌شود و حتی بیماری سن در گندم‌ با استفاده از اصلاح نباتی نابود شد.

علم و فناوری می‌تواند شیرین‌سازی آب را ارزان کرده و استفاده از انرژی خورشیدی را معقول‌تر کرده و سپس منجر به انقلاب در حوزه صنعت و انرژی شود. مدیریت مصرف آب و استفاده از فناوری‌های نو در علوم آب برای کشورمان که در حوزه خشک ساکن هستیم، فوق‌العاده حساس و مهم است که باید مدنظر دولت و وزارت نیرو باشد.

*** آخرین وضعیت آب ژرف استان سیستان و بلوچستان در چه مرحله‌ای است؟

ساداتی‌نژاد: وزارت نیرو و معاونت علم و فناوری ریاست جمهوری به دنبال استفاده از آب ژرف در استان سیستان و بلوچستان است که با حفر چاه ۲ هزار متری به دنبال آن هستند که از این تکنولوژی و فناوری استفاده کنند، ضمن اینکه باید به دور از حواشی این موضوع انجام شده و مطالعات آن پیش برود.

آب ژرف هم اکنون در دنیا مورد بهره‌برداری قرار گرفته و تعدادی از کشورها هم در حال بهره‌برداری از آن هستند. ضمن اینکه آب ژرف در عربستان در حال استفاده است؛ این آب در زمره آب‌های بین قاره‌ای محسوب شده و تجدیدپذیر است و آب فسیلی نیست.

اگر از آب ژرف استفاده نکنیم از دست‌مان می‌رود

آب فسیلی، آب بین نسلی است، ضمن اینکه اگر از آب ژرف استفاده نشود، چون در حال حرکت است، از منطقه‌ای به منطقه‌ای دیگر رفته و از دسترس آن کشور خارج خواهد شد.

باید اجازه داد تا طرح  مطالعاتی و تحقیقاتی آب ژرف سیستان و بلوچستان جلو رفته و پیشرفت کند تا پس از اجرای آن، نتایج بررسی شده و پس از آن موضوعات مرتبط با آنرا تحلیل کرد، ضمن اینکه استفاده از این تکنولوژی در مناطق گرم و خشک بسیار حیاتی است.

*** وضعیت آب شرب در کاشان و حتی فلات مرکزی چگونه است؟

ساداتی نژاد: برخی اوقات راهکارهایی برای رفع مشکل آب شرب وجود دارد که متأسفانه کسی به آن دقت نکرده و خریداری ندارد در حالی که نمی‌توان به مردم آب شرب نداد.

آب شرب مشکل اساسی مردم فلات مرکزی کشور محسوب می‌شود و حتی بحث استعفای نمایندگان استان اصفهان در مجلس شورای اسلامی به همین دلیل بوده است. ‌

باید برق را به پای آب ذبح کنیم

بیشترین مصرف آب شرب در ایران بین خرداد تا شهریور ماه است و بیشترین چالش کم‌آبی و بی‌آبی هم به منطقه مرکزی کشورمان بازمی‌گردد. ‌ بر همین اساس باید بگویم که در منطقه خشک و کویری کاشان به طور میانگین سالانه ۱۳۰ میلی‌متر باران می‌بارد، در حالی که تبخیر این منطقه ۳۰۰۰ میلی‌متر است. ‌بیش از ۵۰۰ هزار کولر آبی در کاشان وجود دارد که هر کولر ۲۲۰ لیتر آب در شبانه روز مصرف می‌کند البته این میزان تا ۵۶۰ لیتر هم می‌رسد که بر همین اساس باید بگویم مصرف هر کولر برابر سرانه مصرف فرد است.

با محاسبات صورت گرفته ظرف ۴ ماه گذشته مشخص شده بیش از ۷.۵ میلیارد مترمکعب آب توسط کولرهای شهرستان کاشان تبخیر شده به طور میانگین در هر ثانیه ۶۷۵ لیتر آب تبخیر می‌شود. اگر سیستم سرمایش در مناطق کویری از کولر آبی به سمت کولر گازی سوق پیدا کند، ۷.۵ میلیارد مترمکعب آب مصرف نمی‌شود.

در نقاط کویری چنین وضعیتی وجود دارد و با آنکه نمی‌توانیم آب را از جایی خریداری کنیم، اما می‌توانیم برق را از دیگر نقاط تهیه و منتقل کنیم و حتی می‌توان برق را با استفاده از انرژی‌های نوین تولید کرد و به نظر می‌رسد که باید برق را به پای آب در این مواقع ذبح کرد. ‌

اگر تعرفه برق در مناطق کویری از ۴ به ۳ تنزل پیدا کند، می‌توانیم تمامی سیستم‌های کولرهای آبی را به کولرهای گازی را تبدیل کنیم. این درحالی است که چندین بار این پیشنهاد به هیأت دولت رفته اما همواره در آنجا رد شده است. برخی اقدامات و مشکل‌ها راهکار علمی دارد و باید برای استفاده از این موضوع اراده داشت. این درحالی است که تعرفه مصرف برق در قم ۳ است و با اینکه کاشان به طور میانگین ۲ درجه گرمتر از قم است اما تعرفه برق کاشان ۴ است.

*** اگر اجازه می‌دهید به موضوع اقتصاد باگردیم. چه مقدار تصمیم‌گیری‌های اشتباه دولت را در وضعیت فعلی اقتصاد و معیشت مردم دخیل می‌دانید؟

ساداتی‌نژاد: با توجه به اوضاع اقتصادی و معیشتی کشور به نظر می‌رسد باید گفت‌وگوی مسئولان و دولتمردان با مردم را افزایش داده و اطلاع‌رسانی به آنها را افزایش دهیم؛ چراکه این موضوع می‌تواند موجب تصمیم‌گیری صحیح‌تر مردم شود و در نهایت منجر به افزایش امید اجتماعی شود.

با تصمیم‌گیری‌های اشتباه مواجه هستیم

در سال ۹۷ نقص تصمیم‌گیری در امورات کشور زیاده بوده است و باید در  تصمیم‌گیری دقت را افزایش دهیم چرا که خدای ناکرده این امر می‌تواند منجر به بروز مشکلات و چالش‌هایی در کشور شود که در همین راستا می‌توان به تصمیم گیری دولت در خصوص تعیین نرخ ارز ۴۲۰۰ تومانی اشاره کرد که حاشیه‌های آن همچنان وجود داشته و جمع و جور کردن آن بسیار سخت است.

باید بدانیم که تصمیم‌گیری در شرایط عادی بسیار سخت و حتی در امورات مردم سرنوشت‌ساز است، ‌اما این تصمیمات در شرایط حساس بسیار ویژه‌تر بوده و باید با دقت بیشتری نسبت به آن نگریست تا تصمیمات دقیق و صحیح باشد.

*** دولت چه نقشی در کاهش بحران‌های مراکز تولیدی و اشتغال کارگران دارد؟

ساداتی‌نژاد: رسیدگی به اقشار محروم و مستضعف جامعه و دهک‌های پایین درآمدی باید مورد توجه ویژه دولت و دستگاه‌ها و وزارتخانه‌های مرتبط باشند؛ چرا که دشمن دقیقا بر روی همین بخش تمرکز کرده و می‌کوشد تأثیرگذاری خود را از طریق آنها دنبال کند.

اگر کسی از من سوال کند که تفاوت ترامپ با اوباما چیست، به او پاسخ خواهم داد که ترامپ بر روی اقشار کم‌درآمد جامعه ایران تمرکز کرده و می‌کوشد با افزایش فشار اقتصادی در حوزه اجتماعی ایران رفتارهای آنها را تحت مدیریت قرار دهد، لذا رسیدگی به این قشر از جامعه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

بیکاری چالش و مشکلات اجتماعی به بار می‌آورد

حوزه اشتغال هم در این بخش بسیار اهمیت دارد و تقریبا در همه خانواده‌هایی که ۲  نفر تحصیل‌کرده بیکار وجود دارد، البته در شرایط فعلی ممکن است انتظار ایجاد شغل جدید را از دولت نداشته باشیم، اما از دولت انتظار زیادی داریم که اشتغال موجود را حفظ کند، لذا برنامه دولت برای حفظ اشتغال موجود از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، شرایط فعلی کشور که به دلیل افزایش نرخ دلار به وجود آمده است، موجب بروز مشکلاتی در خصوص نقدینگی صنایع شده است.

اگر دولت فکری برای این موضوع نکند معنایش آن است که شغل کارگران این بخش دچار بحران شده و می‌تواند از دست برود. برای مثال در کاشان ۲ هزار صنعت وجود دارد و حتی حدود ۷۰ درصد تولید فرش ایران در این شهرستان صورت گرفته و دومین قطب تولیدکننده فرش جهان محسوب می‌شود. تأمین منابع مالی واحدهای مختلف صنعتی در این شهرستان با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو است و حتی ۴۰ درصد از این کارگاه‌ها و مراکز تولیدی و صنعتی تعطیل بوده و حوزه اجتماعی شهرستان را با چالش مواجه کرده است. ‌

وقتی اقتصاد تک‌محصولی می‌شود مانند تولید فرش در کاشان، می‌تواند با شوک‌های ایجادشده چالش‌زا باشد این در حالی است که فقط در کارگاه‌های تولید فرش این شهرستان ۵۵ هزار نفر مشغول به کار هستند. لذا دولت باید با  حمایت از صنایع و تامین نقدینگی آنها، اقدام عاجلی انجام دهد. این درحالی است که مانع اصلی این موضوع بانک‌ها محسوب می‌شوند.

*** ‌در انتها اگر سخنی دارید که ما درباره آن سوال نکرده‌ایم آن را بیان کنید.

‌ساداتی‌نژاد: ‌هم‌اکنون ۱۰۸ هزار کلاس دچار مشکل گرمایشی در کل کشور هستند که برای اصلاح این روند باید به ازای هر کلاس یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان هزینه کرد.

رفع مشکلات مدارس با اقدام قاطع دولت، خیرین و مردم

درگذشت ۳ کودک حادثه مدرسه ابتدایی زاهدان موجب ناراحتی قلوب مردم و افکار عمومی شده است. به نظر می‌رسد بعد از بروز این حادثه باید در یک جلسه فوق‌العاده و قاطع، این مشکلات توسط دولت، مردم و خیرین حل و فصل شده و تمام شود. البته مردم هم می‌توانند در مدرسه‌سازی و رفع معضلات کلاس‌ها کمک‌حال دولت باشند. برای بازسازی مدارس تخریبی کشور ۹۰ هزار میلیارد تومان اعتبار مالی نیاز است.